Restauratie van Hotel Van Eetvelde
Het gebeurt niet elke dag dat een meesterwerk van Victor Horta wordt gerestaureerd. De restauratiewerf van Hotel van Eetvelde, in 1976 beschermd als monument en later ook ingeschreven op de lijst van het werelderfgoed, ging in februari 2019 van start. Dit unieke gebouw aan de Palmerstonlaan werd gerealiseerd in opdracht van Edmond Van Eetvelde, diplomaat en secretaris-generaal van Kongo-Vrijstaat. Het hele complex werd in drie fasen opgetrokken: in 1895-1897 het centrale deel, in 1898-1900 de westvleugel en in 1900-1901 de oostvleugel. Telkens stond Victor Horta in voor het ontwerp, waardoor een coherent geheel ontstond. Het hoofdvolume uit 1895 was een van de meest gewaagde en vernieuwende ontwerpen die Horta tot dan toe had gebouwd, onder meer door de opvallende 9 meter brede gevel met zijn zichtbare staalconstructie en de imposante, centrale wintertuin waar de rest van het gebouw zich rond slingert.
Na de dood van Mevrouw Van Eetvelde in 1920 werd het goed opgesplitst. Het centrale volume kwam samen met de westvleugel in handen kwamen van de Federatie voor Gasindustrie, het latere Synergrid. De oostvleugel werd later eigendom van architect Jean Delhaye, pionier van de bescherming van Horta’s oeuvre en vanaf het einde van de jaren 1980 ook de architect die de eerste grootschalige restauratiecampagne van het Hotel van Eetvelde leidde.
De huidige restauratiecampagne, uitgevoerd onder leiding van Barbara Van der Wee, omvat verschillende facetten. Naast een globale opfrissing van de gevels en het interieur worden de interieurornamenten, het kostbare houtsnijwerk, het glas-in-lood van de koepel en de muurschilderingen volgens de regels van de kunst gerestaureerd. Ook de daken worden gerestaureerd en hun afwatering geoptimaliseerd; de zoldervloeren worden bovendien geïsoleerd met het oog op een betere energieprestatie. De verbetering van de verwarmingsinstallatie en het verluchtingssysteem staat eveneens op het programma: hierbij worden de ingenieuze systemen van Horta en de oorspronkelijke leidingen maximaal benut en aangevuld met hedendaagse technieken. Er wordt zoveel mogelijk voordeel gehaald uit de bouwfysische kenmerken van de bestaande architectuur, waarbij de wintertuin een belangrijke rol speelt in het systeem van de klimaatregeling en luchtverversing. De zuid gerichte voorgevel zal uitgerust worden met jaloezieën die, zoals uit het historisch onderzoek is gebleken, oorspronkelijk ook aanwezig waren. Deze elementen moeten mede een antwoord bieden op het probleem van de oververhitting in de zomer.
De meeste ramen worden zorgvuldig gerestaureerd, behalve op de eerste verdieping van de voorgevel, waar de metalen kozijnen uit de jaren 1980 worden vervangen door de houten guillotineramen naar oorspronkelijk model. Aan de binnenzijde van de achtergevel voorziet men de plaatsing van voorzetramen wat voor een bijkomende verbetering van de energieprestatie zal zorgen. Al die werken, die een tweetal jaar in beslag zullen nemen, worden nauwkeurig opgevolgd door de Directie Cultureel Erfgoed.
