Residentie Bloemendal te Sint-Agatha-Berchem
Instelling van de procedure tot inschrijving op de bewaarlijst als monument van de totaliteit (met inbegrip van het meubilair, elementen die integrerend deel uitmaken van het goed) wegens haar historische, esthetische en artistieke waarde.
Regeringsbesluit van 22.02.2018
De voormalige residentie Bloemendal, gelegen Koning Albertlaan 88 te Sint-Agatha-Berchem, is een rusthuis dat werd gebouwd van 1964 tot 1966. Het doel van de opdrachtgever, de toenmalige Commissie voor Openbare Onderstand van de gemeente Sint-Agatha-Berchem, bestond erin een functionele en moderne infrastructuur tot stand te brengen die ouderen met een bescheiden inkomen waardige huisvesting bood. De ontwerp van het gebouw, dat zich in het midden van een park bevindt, werd toevertrouwd aan de architecten R. Aerts en P. Ramon. Bij de uitwerking van het project verloren ze nooit het menselijke aspect van hun opdracht uit het oog: zorgen voor beter comfort en welzijn voor de bewoners. Dit vooruitstrevende project resulteert in een opmerkelijk gebouw in modernistische stijl. Ook na veertig jaar dienst wist het zijn authenticiteit te behouden.
Bloemendal functioneert als een geheel waarvan elk onderdeel een functionele, bouwkundige en esthetische rol vervult. De vorm van het gebouw is ingegeven door een optimale ligging van de kamers en verblijfsruimten wat betreft de lichtinval. Het grondplan wordt gekenmerkt door vleugeluiteinden in de vorm van een zwaluwstaart. Dit motief keert ook terug in de binneninrichting. De gebruikte materialen zijn ruw en onbewerkt: beton is zichtbaar in overhangende vloerplaten, de buitengangen zijn dunne, langwerpige staalconstructies, glas is gebruikt als gordijnmuur en de horizontale lijnen worden onderbroken met oranje keramiek om het geheel warmte te verlenen.
Het ontwerp omvat voorbeeldige binneninrichtingen: gemmenschappelijke verblijfslokalen op elke verdieping, buitengangen die fungeren als balkon voor de kamers en als nooduitgang bij brand, vast meubilair met houtafwerking in de kamers, enz. Residentie Bloemendal is een toonbeeld van de originele, modernistische benadering van de jaren 60 inzake decoratie en bouwkundig ontwerp, die hier versmelten tot een geheel met een bewonderenswaardige samenhang.
De jongste jaren groeide het besef van de waarde van dit kwetsbare en bedreigde erfgoed uit de jaren 60 in het Brussels gewest, wat regelmatig leidt tot beschermende maatregelen zoals deze. Voor de bewaring van dit erfgoed bestaat de opgave er nu in een bestemming te vinden die de erfgoedwaarde in stand houdt maar toch mogelijkheid biedt tot aanpassingen aan de huidige normen en behoeften.