De Inventaris van het roerend cultureel erfgoed

Nieuwe bevoegdheden en nieuwe ordonnantie

Sinds 1 juli 2014 is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingevolge de zesde staatshervorming bevoegd voor het roerende culturele erfgoed dat op zijn grondgebied gelegen is (evenals voor de expressie van het immateriële culturele erfgoed). Voortaan beheert het Gewest deze aangelegenheid samen met de Vlaamse, Franse en Duitstalige Gemeenschap en de federale Staat, die in België ook culturele bevoegdheden hebben.

Dankzij deze nieuwe bevoegdheden kan het Brusselse Gewest voortaan het behoud van zijn culturele erfgoed in al zijn vormen op meer globale en volledige wijze garanderen aan de hand van studies, inventarissen, bescherming, de documentatie en de sensibilisering van de doelgroepen.

Een ordonnantie betreffende het roerend en immateriële culturele erfgoed van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd door de Regering uitgevaardigd op 25.04.2019 om het interventiekader van de Brusselse Regering vast te leggen en om de tools en de procedures te bepalen waarmee ze in deze nieuwe materies aan de slag kan gaan.

De ordonnantie trad in werking op 1 juli 2019 voor de bepalingen die geen toepassingsbesluiten vergen.

Inventaris

Voor de implementatie van haar nieuwe opdrachten maakt het Gewest een inventaris van het roerende culturele erfgoed op zijn grondgebied op, zoals ze ook doet voor het bouwkundige erfgoed en het natuurlijke erfgoed (evenals een inventaris van de elementen van het immateriële erfgoed, in nauw overleg met de erfgoedgemeenschappen).

Deze inventarisatie werd opgestart in een partnership met het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK).  Het KIK beschikt immers zowel over wetenschappelijke kennis ter zake als over een nationale databank van topkunstvoorwerpen, waarin al enkele Brusselse verzamelingen zitten. De databanken van het KIK kunnen online geraadpleegd worden.

Dankzij de medewerking van enkele Brusselse musea heeft Urban een nieuwe databank en een website ontwikkeld voor de voorstelling van de Brusselse collecties. De site bezoeken.

De inventaris van het Brusselse roerende erfgoed is in evolutie. Momenteel bevat de databank een reeks representatieve fiches van verzamelingen, zowel openbare als particuliere, die op het Brussels grondgebied bewaard worden.
Stelselmatig worden nieuwe partnerships aangegaan. Bepaalde musea gebruiken de databank om hun collectie te beheren, zodat ze die onder de aandacht van het grote publiek kunnen brengen.

De inventaris van het roerend Brussels erfgoed wil dit rijke en gevarieerde erfgoed oplijsten, het bij een ruim publiek bekendmaken en dit publiek tegelijk sensibiliseren voor de vrijwaring ervan.
Indien een goed verplaatst werd, kun je in de inventaris zijn spoor volgen. In geval van diefstal of illegale handel maakt de inventaris een zeer nauwkeurige beschrijving van het werk mogelijk, waardoor de opsporingsdiensten het sneller kunnen terugvinden.

Goederen, ingeschreven in de inventaris

Naast de kunstwerken in de klassieke zin (zoals schilderijen, beelden, tekeningen, etsen) omvat het Brusselse roerende culturele erfgoed eveneens zeer diverse goederen zoals archeologische vondsten door opgravingen op het Brusselse grondgebied, eventuele overblijfselen van afgebroken historische monumenten, foto's, oude handschriften en boeken, landkaarten, historische archieven of verzamelingen, sporen van aanwezigheid van planten of dieren, botten en knekels, vervoermiddelen of elk ander gebruiksvoorwerp uit lang vervlogen tijden zoals meubels, muziekinstrumenten, smeedwerk, porselein, boordsels, enz. van een zekere ouderdom en van historisch, archeologisch, artistiek, esthetisch, wetenschappelijk, sociaal, technisch of folkloristisch belang voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Het begrip roerende culturele goederen dekt verschillende categorieën die bepaald worden in het kader van de Europese wetgeving voor de uitvoer van cultuurgoederen (verordening (EG) 116/2009).

Bewarende instellingen

Het Brusselse grondgebied is bijzonder rijk aan instellingen waar elementen van het roerende erfgoed bewaard worden: overheidsinstellingen met een uitgesproken culturele (zoals musea, theaters) of een godsdienstige functie of die de gemeente beheren (gemeentebesturen, openbare centra voor maatschappelijk welzijn, plaatselijke historische kringen), zelfs private instellingen (kunstenaarsateliers, private musea, ordes en broederschappen).
Meer info op https://collecties.erfgoed.brussels